یخ خشک چیست؟
یخ خشک یک ماده سرمایشی پرکاربرد است که از آن در موارد مختلفی استفاده می شود. در این مطلب از سایت ایران یخ خشک در مورد یخ خشک، تفاوت آن با یخ معمولی، نحوه نگهداری و استفاده و همچنین نکات ایمنی مرتبط با یخ خشک صحبت خواهیم کرد.
یخ خشک چیست؟
یخ خشک که در زبان انگلیسی به آن Dry Ice می گویند، در واقع همان دی اکسید کربن یا CO2 است که به صورت جامد درآمده است. علت نام گذاری یخ خشک به این دلیل است که مثل یخ سرد است ولی هیچ رطوبتی ندارد.
تصعید یخ خشک
در فرآیند تصعید، یخ خشک به صورت آنی از حالت جامد به حالت گاز تغییر فاز می دهد بدون اینکه وارد فاز مایع شود. در اثر این فرآیند دود سفیدی ایجاد میشود که می تواند کاربردهای مختلفی داشته باشد. لازم به ذکر است که فرآیند تصعید یخ خشک در دماهای گرمتر از 78- درجه سانتیگراد صورت می گیرد و در طول این فرآیند هیچ گونه نم یا رطوبتی ایجاد نمی شود. اگر تصعید به کمک آب گرم انجام شود باعث ایجاد ابرهای متراکم بسیار زیبا و در نتیجه خلق جلوه های ویژه می شود که در مراسم ها و جشن ها و فیلم ها معمولا از این روش برای تصعید یخ خشک استفاده می شود.
تفاوت های یخ خشک با یخ معمولی
. یخ خشک برخلاف یخ معمولی هیچ رطوبتی ندارد و باعث خیس شدن محیط پیرامون خودش نمی شود.
. دمای یخ معمولی چیزی در حدود 0 درجه سانتیگراد است در حالی که دمای یخ خشک 78- درجه سانتیگراد است.
. یخ معمولی در زمان ذوب شدن به آب تبدیل می شود درحالی که یخ خشک در هنگام ذوب شدن به بخار تبدیل می شود.
. یخ خشک نسبت به یخ معمولی وزن کمتری دارد.
. یخ خشک بسیار سریع ذوب می شود در حالیکه برای ذوب شدن یخ معمولی زمان زیادی لازم است.
. یخ خشک برخلاف یخ معمولی باعث تغییر طعم و بوی موادغذایی نمی شود.
. یخ خشک با گاز دی اکسید کربن تولید می شود درحالی که یخ معمولی با آب تولید می شود.
. یخ خشک نسبت یه یخ معمولی هم وزن خود، حجم کمتری دارد و بنابراین فضای کمتری را هم اشغال می کند.
روش تولید یخ خشک
دیاکسید کربن در شرایط عادی و در دمای محیط به صورت گاز وجود دارد که با فشرده سازی آن در شرایط خاص ترمودینامیکی و فیزیکی، به دی اکسید کربن جامد یا همان یخ خشک تبدیل می شود و دمای آن تا 78- درجه سانتیگراد کاهش می یابد. در تولید صنعتی یخ خشک، گاز دی اکسید کربن را درون مخازن بزرگ وارد می کنند و سپس با استفاده از تجهیزات دقیق فرآیند فشرده سازی و خنک سازی را بر روی آن انجام می دهند.
کاربردهای یخ خشک
- از یخ خشک می توان برای خنک کردن نوشیدنی ها و مایعات استفاده کرد.
- از یخ خشک می توان برای خنک کردن محیط استفاده کرد.
- در صنعت حمل و نقل برای حمل نوشیدنی ها و مواد غذایی و گوشت و سایر مواد فاسد شدنی می توان از یخ خشک بهره برد.
- برای شبیه سازی مه یا دود در فیلم سازی از یخ خشک استفاده میشود.
- در مسافرت برای نگهداری مواد غذایی می توان از یخ خشک به عنوان یک فریزر همراه استفاده کرد.
- در صنایع مختلف جهت تمیز کردن سطوح از آلودگی های مختلف مثل روغن، رنگ، جرم، لکه و چسب و ... از یخ خشک استفاده می شود.
- از بین بردن اثرات دود ناشی از آتش سوزی یکی دیگر از کاربردهای یخ خشک در حوزه تمیزکاری است.
- با استفاده از یخ خشک می توان مه و دود مصنوعی ایجاد کرد و زیبایی خاصی به مهمانی ها و جشن ها و مراسم های عروسی و تولد بخشید.
- با استفاده از دود و مه ایجاد شده توسط یخ خشک می توان عکس ها و فیلم های هنری خلق کرد.
- در کنسرت های موسیقی از یخ خشک برای ایجاد یک فضای زیبا و احساسی و خیال انگیز استفاده می شود.
- از یخ خشک در تولید نوشابه استفاده می شود.
- جهت انتقال و نگهداری اقلام دارویی مانند جابجایی واکسن کرونا، یخ خشک می تواند بهترین گزینه باشد.
- با تزریق یخ خشک به ابرها می توان آن ها را بارور کرد و باعث بارش باران شد.
- از یخ خشک برای کند کردن واکنش های شیمیایی می توان استفاده کرد.
- قرار دادن مقداری یخ خشک در اطراف گیاه به دلیل تاثیر مستقیمی که در فتوسنتز دارد به رشد گیاه کمک می کند.
- به دلیل گاز دی اکسید کربنی که یخ خشک تولید می کند می توان از آن برای از بین بردن حشرات و جانوران موذی در یک محیط بسته استفاده کرد.
- رستوران ها و کافه ها می توانند با ایجاد مه سنگین به کمک یخ خشک، فضای بسیار زیبایی را در زمان سرو غذا و نوشیدنی ایجاد کنند و متفاوت تر از سایر رقبا به مشتریان خود سرویس دهی کنند.
نکات ایمنی استفاده از یخ خشک
. یخ خشک سمی نیست با این وجود به دلیل دمای خیلی پایینی که دارد، قابل خوردن هم نیست. بنابرانین هرگز یخ خشک را نخورید یا داخل دهان قرار ندهید
. دمای یخ خشک 78- درجه سانتیگراد است که دمای خیلی پایینی است و اگر به صورت مستقیم با پوست تماس پیدا کند می تواند باعث سرمازدگی پوست شود و حالتی شبیه به سوختگی را بر روی پوست ایجاد کند. بنابراین هنگام استفاده از یخ خشک از دستکش ضخیم یا انبر استفاده کنید.
. یخ خشک به خودی خود خطرناک نیست ولی اگر درون یک ظرف در بسته قرار گیرد به دلیل تصعید فشار داخل ظرف افزایش می باید و سبب انفجار می شود. به همین دلیل از وجود تهویه مناسب در ظرفی که یخ خشک در آن قرار دارد، اطمینان حاصل نمایید.
در اثر تصعید یخ خشک، گاز دی اکسید کربن تولید می شود. چون گاز دی اکسید کربن از هوای معمولی سنگین تر است، در سطح پایین تر محیط قرار می گیرد و هوای معمولی را به سطح بالاتر انتقال می دهد . اگر در طی فرآیند تصعید یخ خشک، تهویه مناسبی در محیط وجود نداشته باشد، مقدار دی اکسید کربن موجود در محیط افزایش می یابد و می تواند باعث خفگی شود . بنابراین حتما یخ خشک را در فضای باز یا محیط با تهویه مناسب نگهداری یا استفاده نمایید.
هرگز یخ خشک را داخل یخچال یا فریزر قرار ندهید.
ماندگاری یخ خشک
معمولا از یونولیت به علت خاصیت عایق بودن آن برای نگهداری و حمل و نقل یخ خشک استفاده می شود. به طور کلی، یخ خشکی که درون یونولیت نگهداری می شود با نرخ 2 تا 4 کیلوگرم در هر 24 ساعت تصعید می شود. هر چقدر جنس یونولیت بهتر باشد، سرعت تصعید نیز کمتر خواهد بود. بنابراین یخ خشک به مدت طولانی باقی نمی ماند و بهتر است چند ساعت قبل از استفاده خریداری شود.
برای خرید یخ خشک می توانید از فروشگاه آنلاین ایران یخ خشک نسبت به تهیه یخ خشک مورد نیاز خود اقدام نمایید.
